नेपालमा पहिलो पटक ह्वावेको सहयोगमा नेपाल टेलिकमको फाइभजी नेटवर्क ट्रायल सुरु

काठमाडौं ।

नेपाल टेलिकमले नेपालमा पहिलो पटक पाँचौं जेनेरेसनको मोबाइल नेटवर्क: फाइभजीको परीक्षण सुरु गरेको छ। सरकारी लगानी रहेको टेलिकम अपरेटरले माघ २२ मा आफ्नो १९ औं वार्षिकोत्सवमा उद्योगको सबैभन्दा ठूलो र सबैभन्दा उन्नत वर्तमान नेटवर्क लाइभमा ल्याएको बताएको छ।

कम्पनीको फाइभजी परियोजनालाई विश्वको अग्रणी दूरसञ्चार गियर विक्रेता ह्वावेले समर्थन गरेको छ, जसले नेपालको दूरसञ्चार क्षेत्रको विकासमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। यस चिनियाँ टेक जाइन्टले ‘नेपालमा पहिलो पटक’ धेरै प्रविधिहरू लन्च गर्नमा मुख्य भूमिका खेलेको छ। यसअघि पनि ह्वावेले नेपाललाई फोरजी, इन्टेलिजेन्ट नेटवर्क (आईएन), आईभीआर, आईपी टेलिफोनीमा आईपी मल्टिमिडिया सबसिस्टम (आईएमएस), २जी जीएसएम र सीडीएमए नेटवर्क, आदि लन्च गर्न मद्दत गरेको छ।

नेपालमा ह्वावेको उपस्थिति २२ वर्ष लामो रहेको र यसले नेपाली उपभोक्ताहरूका लागि थप नयाँ सेवाहरू प्रदान गर्दै आएको छ। नेपाल टेलिकमको फोरजी सेवाको व्यापक विस्तारमा यसको फोरजी नेटवर्क पोर्टफोलियोले प्रमुख भूमिका खेलेको छ।

हाल नेपाल टेलिकमको फाइभजी ह्वावे, शाओमी, र भीभो जस्ता ब्रान्डहरूको ह्यान्डसेटहरूमा उपलब्ध हुने बताईएको छ। सरकार-समर्थित क्यारियरले पहिले उपयुक्त ह्यान्डसेटको अभावको कारण जनवरी १ को परीक्षण सुरु रद्द गरेको थियो।

ह्वावे-समर्थित नेपाल टेलिकमको फाइभजीले उच्च-गति नेटवर्कको लागि सम्भावनाहरू कस्तो हुनेछ भनेर खुलासा गर्न र पछि यसको व्यवसायिक रोलआउटको लागि खाका तयार पार्न मद्दत गर्ने जनाएको छ।

नेपाल टेलिकमको फाइभजी ट्रायल सुरु

फाइभजीसम्मको नेपाल टेलिकमको यात्राको बारेमा कुरा गर्दा टेल्कोले काठमाडौंमा यो ट्रायल नेटवर्क लन्चको लागि ह्वावेको रेडियो उपकरणको उपयोग गरेको छ र देशभरमा यही जारी रहनेछ।

“नेपाललाई नेटवर्क पूर्वाधार निर्माणमा सहयोग गर्न पाउँदा ह्वावे सम्मानित छ। “इन नेपाल, फर नेपाल” मिशनको साथ ह्वावेले देशभरका ३० मिलियनभन्दा बढी मानिसहरूलाई उच्च गुणस्तरको नेटवर्क कनेक्टिभिटि उपलब्ध गराउन प्रतिबद्ध छ; ह्वावेले नेपाल डिजिटल रूपान्तरणलाई गति दिन रुरल युनिभर्सल कभरेज, ४जी/५जी कनेक्सनहरू, डिजिटल सरकार र स्थानीय आईसीटी ट्यालेन्ट डेभलपमेन्टमा निरन्तर लगानी गर्नेछ,” ह्वावेले भनेको छ।

नेपाल टेलिकम ५जी भयो लाइभ

५जी परीक्षणको लागि स्पेक्ट्रम प्राप्त गरेको २ वर्ष पछि टेल्कोले अन्ततः आफ्नो ५जी नेटवर्क स्विच अन गरेको छ। २०२१ जुनमा आफ्नो कार्ययोजना पेश गरेपछि कम्पनीले नोभेम्बर २०२१ मा नियामक प्राधिकरण बाट २६०० मेगाहर्ज फ्रिक्वेन्सीमा ६० मेगाहर्ज ब्यान्डविथ प्राप्त गरेको थियो।

२६०० मेगाहर्ज ब्यान्ड फ्रिक्वेन्सी ५जी नेटवर्कको लागि अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने एयरवेभहरू मध्ये एक हो।

नेपाल टेलिकमले परीक्षण अवधिमा मिड-ब्यान्ड फाइभजी फ्रिक्वेन्सीको फाइदा लिनेछ तर यो लगभग निश्चित छ कि टेल्कोले व्यावसायिक रोल-आउटको लागि पनि मिड-ब्यान्ड स्पेक्ट्रम ५जी प्रयोग गर्नेछ जसको लागि नियामकले इजाजतपत्र, स्पेक्ट्रम प्रदान गर्न आवश्यक छ ।

यहाँ धेरै ५जी प्लेयरहरू छन् जसले फाइभजीको विकासमा काम गर्दछन तर ह्वावे र क्वालकम जस्ता कम्पनीहरूले २०१५ देखि यसको आधारभूत कुराहरूमा ठोस रूपमा काम गरिरहेका छन् । यसका लागि ह्वावेले २००९ मा फाइभजी काम सुरु गरेको थियो र त्यसपछि ५जीको विकास ड्राइभमा प्रमुख भूमिका खेलेको छ । कम्पनीले २०१६ मा ५जी नेटवर्कको लागि ५जी प्रोडक्ट लाइन पनि सेट अप गरेको थियो जब संसारको धेरैजसोले नेक्स्ट जेनेरेसनको वायरलेस प्रविधिको अध्ययन गरिरहेको थियो । २०२३ सम्म आउँदा ह्वावे फाइभजी आर एण्ड डीको लागि सबैभन्दा धेरै कोष भएको र फाइभजी प्याटेन्टको उच्चतम संख्या रहेको विश्वको अग्रणी ५जी गियर प्रदायक हो।

४जीको उत्तराधिकारीको रूपमा आधुनिक युगको इन्टरनेट प्रयोगको बढ्दो मागहरू पूरा गर्न पाँचौं जेनेरेसनको मोबाइल नेटवर्क आवश्यक छ । डाटाको अलावा ५जी को धेरै व्यावसायिक क्षेत्रहरूमा विविध एप्लिकेसन हुनेछ। ५जी आईओटी, एम२एम, एआई, एआर/भीआर, स्मार्ट होम, टेलिहेल्थ, शिक्षा र जीवनका धेरै भागहरूमा उपयोगी हुनेछ। संक्षेपमा, ५जी आधुनिक प्रविधि रूपान्तरणको किइ ड्राइभर हुनेछ।

फाइभजी परीक्षण पश्चातको यात्रा

नेपाल टेलिकमको कारण नेपालमा फाइभजी युग सुरु भएको छ र आगामी वर्षहरूमा डिजिटल रूपान्तरणको अर्को युगको नेतृत्व गर्नेछ । यद्यपि, त्यहाँ चुनौतीहरू छन् । फोरजी जस्तै ५जी सबैका लागि शिघ्र उपलब्ध हुने छैन। “परीक्षण एक वर्षको लागि हुनेछ र परीक्षणको नतिजाले टेल्कोलाई व्यावसायिक ५जी रोलआउटको लागि आफ्नो योजना/आर्किटेक्चर निर्माण गर्न मद्दत गर्नेछ। इकोसिस्टम बढ्दै गएता पनि अझै केही वर्षको लागि फाइभजी-कम्प्याटिबल उपकरणहरूको हुने अभावलाई अस्वीकार गर्न हामी सक्दैनौं,” ह्वावे कम्पनीले भनेको छ।

नेपाल टेलिकमको ४जी नेटवर्क कभरेज ९८% स्थानीय तहमा पुगेको भए पनि हरेक कुनामा ४जीको पहुँच नपुगेको कुरालाई बेवास्ता गर्न सकिँदैन । वास्तवमा, ४जी सेवा सुधारहरूमा कम कभरेज देखि एक्स्पेरिएन्स र किफायतीसम्म जारी राख्नुपर्छ। लोकप्रिय फोरजी ब्रोडब्यान्ड नेटवर्क अझै १४ स्थानीय तहहरूमा पुग्न बाँकी छ।

यसैबीच, प्रमुख नेपाली टेलिकम अपरेटरहरू एनटीसी र एनसेल दुवैले नेपालमा भ्वाइस ओभर एलटीई (भोल्टी) लन्च गरेका छन् । र धेरै ह्यान्डसेटहरू अझै फोरजी समर्थनमा सीमित छन्, फोरजी आगामी दिनहरूमा लाखौं प्रयोगकर्ताहरूका लागि निकट भविष्य सम्म भ्यालुएबल रहनेछ । तर, मोबाइल प्रविधिको विकासलाई नजरअन्दाज गर्न सकिँदैन र विश्वका अन्य देशहरू जस्तै नेपालीहरूले पनि केही वर्षभित्रै ग्राउन्डब्रेकिंग प्रविधि ‘फाइभजी’ को माग गर्नेछन्। अहिलेको लागि यो पुष्टि भएको छ कि ५जी नेपालमा राम्ररी र साँच्चै सुरु भएको छ।

नेपाल टेलिकमले बबरमहल र सुन्धाराबाट आफ्नो फाइभजी ट्रायल सुरु गरेको छ र छिट्टै काठमाडौं बाहिर थप क्षेत्रहरू थप्ने योजना गरेको छ। अहिलेको लागि, कम्पनीले अद्यावधिक कोर सफ्टवेयरको साथ नन-स्ट्यान्डअलोन आर्किटेक्चरमा यसको परीक्षण सुरु गरेको छ। ५जी रूपान्तरणको बाटो नन-स्ट्यान्डअलोन आर्किटेक्चर (एनएसए) बाट सुरु हुन्छ जुन ठूलो ४जी कभरेज भएको टेल्कोको लागि उत्कृष्ट पहल हो।

अहिलेको लागि, कम्पनीले ५जी परीक्षणबाट आफ्नो डाटा सङ्कलन गर्नेछ, नतिजाको विश्लेषण गर्नेछ र त्यसपछि परीक्षण परिणामको आधारमा यसको व्यावसायिक सुरुवात हुनेछ। ह्वावेले दिएको जानकारीअनुसार नेपाल टेलिकमले चाँडै नै अन्य प्रदेशहरूमा पनि ५जी ट्रायल सुरु गर्ने योजना बनाएको छ।