प्रयोगमा नरहेका स्याटेलाइटहरु एक आपसमा ठोक्किन बाट बचे, ४० फीटको दूरीबाट क्रस भए

काठमाडौं ।

काठमाडौं । अन्तरिक्षमा बिभिन्न देशहरुले आआफ्ना स्याटेलाइटहरु पठाएका छन् । विभिन्न उद्धेश्यले पठाईएका स्याटेलाइटहरुको काम र अवधि सकिएपछि त्यहीँ छोड्ने गरिन्छ । तर अहिले  प्रयोगमा नआएका त्यस्ता स्याटेलाइटहरु अन्तरिक्षको मुख्य समस्या बन्ने देखिँदै छन् ।

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले हाल प्रयोगमा नरहेका स्याटेलाइटहरु एक आपसमा झण्डै ठोक्किन सक्ने अवस्थाबाट गुज्रीएको भन्दै चेतावनी दिएको छ ।

नासाका अनुसार २९ जनवरी सन् २०२० मा दुईवटा स्याटेलाइट आकाशमा ठोक्किन सक्ने संभावना देखिएको थियो तर ती दुबै स्याटेलाइटहरु निकै कम दूरीबाट एक आपसमा क्रस भएका छन् । यसअघि नासाले नेपाली समयानुसार २९ जनवरीको बिहानको समयमा दुई स्याटेलाइट एक आपसमा ठोक्किन सक्ने बताएको थियो ।

यी स्याटेलाइटहरु यदि एकआपसमा ठोक्किएको भए अमेरिकाको पिटर्सवर्गको आकाशमा त्यसको असर धेरै हुनसक्ने आशंका गरिएको थियो । यी स्याटेलाइटहरु एक आपसमा क्रस गर्दा केबल ४० फीट अर्थात १२ मीटरको दूरीमा थिए । जसले स्याटेलाइट आकाशमा ठोक्किन सक्ने संभावनालाई टारेको छ ।

ति दुबै स्याटेलाइटले काम गर्न छोडिसकेका छन् । अन्तरिक्षमा घुमिरहेका यी दुई स्याटेलाइटहरुमा एकको नाम आईआरएएस र अर्कोको नाम जीजीएसई ४ रहेको छ ।

आईआरएएस स्याटेलाइट सन् १९८३ मा लञ्च भएको थियो । यसलाई पृथ्वीको निगरानीकालागि पठाईएको थियो र यसमा टेलिस्कोप जडान गरिएको थियो । यसको तौल १०८३ किलोग्राम रहेको छ । यसलाई नासा, नेदरल्याण्ड र बेलायतले स‌ंयुक्तरुपमा लन्च गरेका थिए । यो लगभग १५ किलोमिटर प्रतिसेकेण्ड गतिले घर्षणरहित भ्याकुममा चल्छ तर यसमा हाल ईन्धन छैन र यो मृत स्याटेलाइटको रुपमा रहेको छ ।

जीजीएई ४ अमेरिकाले सन् १९६७ मा लन्च गरेको स्याटेलाइट हो । यो अमेरिकी वायुसेनाले ग्राभिस्नल परीक्षणको पठाईएको स्याटेलाइट हो । यसको तौल ८५ किलोग्रामको छ । यो अन्तरिक्षमा १४ दशमलव ६४ किलोमिटर प्रतिसेकेण्डको गतिले घुम्ने गर्छ । यो स्याटेलाइट पनि प्रयोगमा छैन् ।

यदि यी दुई स्याटेलाइट एक आपसमा ठोक्किएका भए यसबाट उत्पन्न हुने अन्तरिक्ष फोहोरहरुले अन्य स्याटेलाइटहरुलाई क्षति हुने संभावना थियो । तर यो संभावना हालका लागि टरेको छ ।तर अन्तरिक्ष वैज्ञानिकहरुले भने आगामी दिनमा यस्तो समस्या र जोखिम झन बढ्नसक्ने चेतावनी दिएका छन् ।

नासाका अनुसार हाल अन्तरिक्षमा करिब २ हजार सक्रिय स्याटेलाइटहरुले पृथ्वीलाई परिक्रमा गरिरहेका छन् । त्यस्तै करिब २३ हजार भन्दा बढी ४ इन्च भन्दा ठूला अन्तरिक्ष फोहोरहरु रहेका छन् । अमेरिका एक्लैले मात्रै १ भन्दा बढी स्याटेलाइट संचालन गरिरहेको छऽ जसमा अधिकांश व्यवसायीक छन् । एजेन्सी

https://www.livescience.com/satellite-near-collision-miss-over-pittsburgh.html?jwsource=cl