भीभोका १३ हजार बढी स्मार्टफोनहरुमा एउटै आईएमईआई नम्बर, कम्पनी विरुद्ध मुद्धा दायर

काठमाडौं ।

जब लोकप्रिय स्मार्टफोन कम्पनीहरूको कुरा आउँदछ, भीभोले नेपाली बजारमा अन्य चिनियाँ स्मार्टफोन निर्माताहरूसँग हिस्सेदारी साझेदारी गर्दछ। भीभो नेपालमा प्रमुख बजार भएको स्मार्टफोन ब्राण्डमा पर्दछ ।

तर भीभो नेपाल भित्र र बाहिर सँधै विभिन्न विवादहरुमा परिरहेको छ ।

केहि समयअघि नेपालमा प्रदर्शन गर्ने चिनियाँ नागरिकहरुमध्ये अधिकांश भीभोका समेत थिए भने दुई जना उच्च कर्मचारीहरुलाई पक्राउ समेत गरिएको थियो ।

हाल भीभो फेरी भारतमा विवादमा परेको छ । त्यो निकै ठूलो विवाद देखिन्छ ।

भारतमा १३ हजार भन्दा बढि भीभो स्मार्टफोनले एउटै समान आईएमईआई नम्बर प्रयोग गरेको भेटिएको छ । थाहा नहुनेहरुका लागि, आईएमईआई नम्बर वा अन्तर्राष्ट्रिय मोबाइल उपकरण पहिचान एक अद्वितीय १५ अंकको कोड हो जुन सिमकार्ड इनपुटको साथमा विभिन्न उपकरणहरू बीच हामीलाई भिन्नता गराउन मद्दत गर्दछ। यसको अर्थ यो प्रत्येक मोबाइलमा फरक फरक हुने गर्दछ र अर्कोसँग मिल्दैन् ।

सन् २०१९ सेप्टेम्बर मा दिल्लीका सर्भिस सेन्टरबाट पुलिसकर्मीहरूले फरक स्मार्टफोन पाएपछि यो कुरा बाहिर आएको थियो। एक प्रहरीको फोन मर्मत गरिसकेपछि पनि डिभाइसले सिस्टम त्रुटि देखाईरहेको थियो त्यसैले गर्दा उनले सो डिभाइस साइबर सेलका कर्मचारीलाई अनुसन्धान गर्न दिएका थिए।

त्यसपछि भएको अनुसन्धानपछि, साइबर सेलले उपकरणको आईएमईआई नम्बर परिवर्तन भएको पत्ता लगायो। त्यसबेलादेखि, मेरठ पुलिसको साइबर सेल टोलीले समान र एउटै आईएमईआई नम्बर भएको १३ हजार ५ सय भन्दा बढी भीभो स्मार्टफोनहरु फेला पार्न सफल भयो।

यी अनुसन्धानको निष्कर्षहरूले उत्तर प्रदेश प्रहरीले यसलाई गम्भीर सुरक्षाको मुद्दा बनाएको छ किनकि आईएमईआई परिवर्तन गर्ने र बिगार्ने कामले पुलिसलाई अपराधीहरूलाई समात्न कठिन बनाउँछ।

सम्बन्धित भारतीय अधिकारीहरूले सीआरपीसी अर्थात् फौजदारी प्रक्रिया संहिताको धारा ९१ अन्तर्गत भीभो इण्डियाका नोडल अफिसर हरमनजीत सिंहलाई औपचारिक सूचना पठाएको छ। भीभोले यस विषयमा टिप्पणी गरेको छैन् ।

भारतमा यस्तो घटना भएको पहिलो पटक होइन। २०१२ मा पछि त्यस्तै घटना प्रकाशमा आएको थियो आइपुगे जहाँ १८ हजार फोनले त्यहि एउटै आईएमईआई नम्बरहरू चलाइरहेका थिए।

२०१७ मा भारत सरकारले आईएमईआईसँग छेडछाड गरेको प्रमाणित भए ३ वर्ष जेल सजायका साथ अपराध हुने घोषणा गरेको थियो ।

यस्तै अवस्थामा तर व्यापकरुपमा सन् २०१९ नोभेम्बरमा यस्तै घटना फेला परेको थियो। एक लाख भन्दा बढी चोरी भएका मोबाइल फोनहरू पुलिस विभागले उही समान आईएमईआई नम्बरहरू चलाएको रिपोर्ट गरिएको थियो।

भीभो कम्पनी र त्यसको सर्भिस सेन्टरका विरुद्धमा उत्तर प्रदेश अधिकारीहरुले धोकाधडीको मुद्धा दायर गरेका छन् । एजेन्सीका साथ