चीनले भारतमा निर्यात हुने ‘रेयर अर्थ मेग्नेट्स’को आपूर्ति रोक्यो

काठमाडौं ।

चीनले भारतमा निर्यात हुने विद्युतीय सवारी साधनमा प्रयोग हुने दुर्लभ चुम्बक, जसलाई रेयर अर्थ म्याग्नेट्स (rare earth magnets भनिन्छ, आपूर्ति बन्द गरेको छ। अब यी दुर्लभ पृथ्वी चुम्बकहरू चीनबाट आयात गर्न सकिँदैन। यो निर्यात प्रतिबन्ध अप्रिल ४, २०२५ देखि लागू भएको एक रिपोर्टमा उल्लेख छ। यदि भारतलाई दुर्लभ पृथ्वी चुम्बक चाहिन्छ भने, आपूर्तिकर्ताहरूले यसको लागि विशेष प्रमाणपत्र प्रदान गर्नुपर्ने चीनले बताएको छ।

सीएनबीसी टिभी १८ को रिपोर्ट अनुसार, अटोमोबाइल र कम्पोनेन्ट निर्माताहरूले अब यस विषयमा सरकारी हस्तक्षेपको सिफारिस गरेका छन्। यो अचानक प्रतिबन्धले आपूर्ति शृङ्खलामा बाधा पुर्याउनेछ र ईभी उत्पादनमा उल्लेखनीय रूपमा ढिलाइ हुन सक्छ।

चीनले दुर्लभ पृथ्वी चुम्बकको आपूर्ति रोक्नुको कारण पनि बताएको छ। चीनले भनेको छ कि नयाँ नीति अनुसार, दुर्लभ पृथ्वी चुम्बकहरू अब ती देशहरूलाई मात्र आपूर्ति गरिनेछ जसले आपूर्तिकर्ताहरूलाई तोकिएको ढाँचामा अन्तिम-प्रयोगकर्ताको प्रमाणपत्र प्रदान गर्नेछन्। चिनियाँ सरकारले अब दुर्लभ पृथ्वी चुम्बकको निर्यात जारी गर्न अन्तिम-प्रयोगकर्ता प्रमाणीकरण खोजिरहेको छ। प्रमाणपत्र भारतीय विदेश मन्त्रालय र चिनियाँ दूतावास दुवैबाट अनुमोदित हुनुपर्नेछ। आयातकर्ताहरूले चुम्बकहरू हतियारमा प्रयोग गरिने छैन वा कुनै तेस्रो पक्षलाई हस्तान्तरण गरिने छैन भनेर पुष्टि गर्नुपर्नेछ।

विद्युतीय सवारी साधनको उत्पादनमा दुर्लभ पृथ्वी चुम्बकहरूले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। तिनीहरूसँग अद्वितीय चुम्बकीय शक्ति र क्षमता छ। यी चुम्बकहरू सामान्यतया नियोडियमियम, फलाम र बोरोनबाट बनेका हुन्छन्। चुम्बकहरू इभी गाडीहरूको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण घटकहरू मध्ये एक हो। यसले विद्युतीय ऊर्जालाई यान्त्रिक गतिमा रूपान्तरण गर्न मद्दत गर्छ र त्यसैले यस प्रक्रियामा धेरै कम ऊर्जा हानि हुन्छ। त्यसैले ईभी बनाउन यी धेरै महत्त्वपूर्ण छन्।

यी कारणले गर्दा, इभी निर्माताहरूले विद्युतीय सवारी साधनका लागि साना, हलुका र बढी कुशल मोटरहरू बनाउन सक्षम हुन्छन्। यस्ता मोटरले गाडीको ड्राइभिङ रेन्ज बढाउँछ र गाडीको समग्र कार्यसम्पादनमा पनि सुधार ल्याउँछ। यसले रिजेनेरेटिभ ब्रेकिङ प्रणालीलाई पनि बढाउँछ।