डेलाइट सेभिङ टाइम: आइतबारबाट उत्तर अमेरिकाका घडीमा यसकारण बढाइँदैछ एक घण्टा समय

काठमाडौं ।

केही समयअघि पछाडि फर्काइएका घडीको समय अब फेरि अगाडि सार्ने बेला भएको छ। उत्तरी अमेरिकामा दिनको उज्यालो बचत समय (डेलाइट सेभिङ टाइम) २०२५ मार्च ९, आइतबारदेखि आधिकारिक रूपमा सुरु हुनेछ र घडी एक घण्टा अगाडि सर्नुपर्नेछ।

युरोपका अधिकांश क्षेत्रमा, ब्रिटिश समर टाइम (डेलाइट सेभिङ टाइम- डीएसटी) २०२५ मार्च ३० देखि सुरु हुनेछ।

डेलाइट सेभिंग टाइम २०२५ नोभेम्बर २ मा अमेरिकामा समाप्त हुनेछ, र युरोप र यु.के.मा २०२५ अक्टोबर २६ मा समाप्त हुनेछ र हामी घडीलाई एक घण्टा अगाडि बढार्फनेछौं।

यो क्रम वसन्त र पतझरको समय परिवर्तनहरू पहिलो पटक पहिलो विश्वयुद्धको समयमा सुरु भएको परम्पराको निरन्तरता हो। २०२२ मा, अमेरिकाको सिनेटले डेलाइट सेभिंग टाइमलाई स्थायी बनाउने प्रस्ताव बहुमतले पास गरेको थियो, तर विधेयक अमेरिकाको प्रतिनिधि सभामा अड्किएको थियो। २०२३ मार्च २ मा, अमेरिकी सिनेटर मार्को रुबियो (आर-एफएल) ले ११८औं कांग्रेसमा सनशाइन प्रोटेक्शन एक्ट २०२३ लाई पुनः प्रस्तुत गरे, तर त्यसपछि यो अड्किएको छ।

यहाँ डेलाइट सेभिंग टाइमको सुरुआत र समाप्ति समयको एक दृष्टिकोण छ, ताकि तपाईंले आफ्नो घडी कहिले परिवर्तन गर्ने र महत्त्वपूर्ण कार्यहरूको छुट नपाउनुहोस्। तपाईंले डेलाइट सेभिंग टाइमको इतिहास, यसको आवश्यकता र समय परिवर्तनसँग सम्बन्धित केही मिथक र रोचक तथ्यहरू पनि जान्नु हुनेछ।

ऐतिहासिक रूपमा, डेलाइट सेभिंग टाइम गर्मी महिनामा सुरु भएको र शीतकालको पूर्वार्धमा समाप्त भएको छ। तर अमेरिकाको नेभल वेधशाला  (यूएसएनओ)का अनुसार यी मितिहरू अमेरिकाले नयाँ कानूनी प्रावधानहरू पारित गरेसँगै परिवर्तन भएका छन्।

यस्तो छ इतिहास

त्यसोभए, समय परिवर्तन कहिले हुन्छ? २००७ देखि डीएसटी अमेरिकामा मार्च महिनाको दोस्रो आइतबार सुरु हुन्छ, जब मानिसहरूले आफ्ना घडीलाई स्थानीय स्ट्याण्डर्ड समय अनुसार दुई बजे एक घण्टा अगाडि सार्दछन् (त्यसो हुँदा त्यस दिनको दुई बजे पछि घडीले तीन बजे स्थानीय दिनको उज्यालो समय (डीएसटी) देखाउनेछ)।

डेलाइट सेभिंग टाइम त्यसपछि नोभेम्बर महिनाको पहिलो आइतबार समाप्त हुन्छ, जब घडीलाई स्थानीय दिनको उज्यालो समय अनुसार दुई बजे एक घण्टा फर्काइन्छ (त्यसो हुँदा घडीले एक बजे स्थानीय स्ट्याण्डर्ड समय देखाउनेछ)।

(युरोपका अधिकांश भागमा, डेलाइट सेभिंग टाइम मार्च महिनाको अन्तिम आइतबार सुरु हुन्छ र अक्टोबर महिनाको अन्तिम आइतबारमा समाप्त हुन्छ।)

बेंजामिन फ्राङ्कलिनलाई यस समय परिवर्तनको विचार प्रस्तुत गर्ने श्रेय (वा दोष, तपाईंको दृष्टिकोण अनुसार) दिइन्छ, जसले गर्मी महिनामा घडी पुनः सेट गर्ने विचारलाई ऊर्जा बचतको उपायको रूपमा प्रस्तुत गरेका थिए।

“Seize the Daylight: The Curious and Contentious Story of Daylight Saving Time” (Thunder’s Mouth Press, 2005) का लेखक डेभिड प्रेराउका अनुसार, घडीलाई अगाडि सार्दा मानिसहरू अपराह्नको थप उज्यालो फाइदा लिन सक्दथे, र बिजुलीको खपत बचाउन सक्दथे।

त्यस समयमा, फ्राङ्कलिन पेरिसका राजदूत थिए र उनले १७८४ मा पेरिसको जर्नलमा लेखेका थिए कि सूर्य जब उठ्छ तब उसले प्रकाश दिन्छ भन्ने “आविष्कार” का बारेमा उनले रमाइलो पत्र लेखेका लाइभसाइन्सले उल्लेख गरेको छ।

तर, डेलाइट सेभिंग टाइम आधिकारिक रूपमा एक शताब्दी पछि मात्र सुरु भएको थियो। जर्मनीले मे १९१६ मा डेलाइट सेभिंग टाइमको स्थापना गर्यो, जसको उद्देश्य पहिलो विश्वयुद्धको समयमा इन्धन बचाउनु थियो। त्यही बेला युरोपका अन्य देशहरूले पनि यसलाई अपनाए। र १९१८ मा, संयुक्त राज्य अमेरिकाले डेलाइट सेभिंग टाइमलाई अंगीकार गर्यो।

यद्यपि राष्ट्रपति वुड्रो विल्सनले प्रथम विश्वयुद्धको समाप्ति पछि डेलाइट सेभिंग टाइमलाई कायम राख्न चाहन्थे, तर देशको अधिकांश जनसंख्या ग्रामीण थियो र कृषकहरूले विरोध गरे, मुख्यत: यसका कारण उनीहरूले बिहानको प्रकाश गुमाउने थिए।

(यो मिथक हो कि डेलाइट सेभिंग टाइम कृषकहरूको मद्दतका लागि लागू गरिएको थियो)। त्यसैले डेलाइट सेभिंग टाइमलाई रद्द गरियो र अर्को युद्धले यसलाई पुनः प्रचलित बनायो।

द्वितीय विश्वयुद्धको शुरुवातमा, ९ फेब्रुअरी १९४२ मा, राष्ट्रपति फ्रैंकलिन रूजवेल्टले डेलाइट सेभिंग टाइमलाई वर्षभरिका लागि पुनः लागू गरे, जसलाई “वार टाइम” भनिएको थियो।