स्पेसएक्सद्वारा स्टारशिपको सातौँ परीक्षण उडानमा भएको विस्फोटको अनुसन्धान पूरा

काठमाडौं ।

स्पेसएक्सले स्टारशिपको सातौँ परीक्षण उडानमा भएको विस्फोटको कारणको अनुसन्धान पूरा गरेको छ।

जनवरी १६ मा भएको उडान ७ आंशिक रूपमा सफल रह्यो। स्पेसएक्सले पहिलो चरणको विशाल बूस्टर, सुपर हेभीलाई स्टारबेसमा रहेको “चपस्टिक” हातहरू प्रयोग गरेर सफलतापूर्वक नियन्त्रणमा ल्यायो।

तर दोस्रो चरण, स्टारशिप (वा “शिप”), ले १० वटा डमी उपग्रहहरू उपकक्षीय कक्षमा छोड्नुपर्ने थियो र त्यसपछि करिब एक घण्टापछि हिन्द महासागरमा अवतरण गर्नुपर्ने थियो। तर, उडानको क्रममा समस्या उत्पन्न भई स्टारशिप एट्लान्टिक महासागरमाथि नै नष्ट भयो, जसको टुक्रा टर्क्स एण्ड काइकस टापुहरूमा खस्यो।

स्पेसएक्सले प्रारम्भिक अनुसन्धानमा जहाजको इञ्जिन फायरवालको माथिल्लो भागमा अक्सिजन/इन्धन चुहावट भएको संकेत पाएको थियो, जसले अत्यधिक चाप उत्पन्न गर्‍यो। अब, थप अनुसन्धानपछि कम्पनीले प्रमुख कारण पहिचान गरेको छ।

“उडानको समयमा हार्मोनिक प्रतिक्रिया परीक्षणको समयमा देखिएकोभन्दा धेरै गुणा बलियो भएको थियो, जसले प्रोपल्सन प्रणालीको हार्डवेयरमा उच्च तनाव उत्पन्न गरायो,” स्पेसएक्सले फेब्रुअरी २४ मा प्रकाशित अपडेटमा लेखेको छ। “यसका कारण इन्धन चुहावट बढ्दै गयो, जसले जहाजको ‘एटिक’ क्षेत्रमा आगो फैलायो।”

स्पेसएक्स का अनुसार “एटिक” भनेको जहाजको पछिल्लो भागको एक अप्रेसराइज्ड क्षेत्र हो, जुन तरल अक्सिजन ट्याङ्कीको तल र हीट शिल्डको बीचमा अवस्थित छ। स्टारशिपका छवटा र्याप्टर इञ्जिनहरू तरल मिथेन र तरल अक्सिजनमा सञ्चालन हुन्छन्।

आगोको असरले स्टारशिपका सबै इञ्जिनहरू बन्द हुने क्रम सुरु गरायो, जसले अन्ततः जहाजसँगको सम्पर्क विच्छेद गरायो। उडानको करिब ८.५ मिनेटपछि सम्पर्क गुमेको थियो। त्यसपछि, जहाजको स्वत: उडान टर्मिनेसन प्रणाली (फ्लाइट टर्मिनेशन सिस्टम) सक्रिय भयो, जसले स्टारशिपलाई नष्ट गर्‍यो।

स्पेसएक्सले आगामी स्टारशिप उडानहरूमा यस्तै समस्या दोहोरिन नदिन आवश्यक सुधारहरू गरेको छ।

कम्पनीका अनुसार, उडान ८ मा प्रयोग गरिने स्टारशिपमा ६०-सेकेन्डको “स्ट्याटिक फायर” इञ्जिन परीक्षण सम्पन्न गरिएको छ। यदि सबै योजना अनुसार अगाडि बढेमा, उडान ८ फेब्रुअरी २८ (शुक्रबार) मा प्रक्षेपण हुन सक्छ।

यो लामो इञ्जिन परीक्षणको नतिजाले इन्धन आपूर्तिको पाइपलाइनमा आवश्यक हार्डवेयर परिमार्जन, प्रोपेल्यान्टको तापक्रम समायोजन, र नयाँ थ्रस्ट अपरेटिङ लक्ष्य निर्धारण गर्न मद्दत गरेको स्पेसएक्सले जनाएको छ।

स्पेस डटकमका अनुसार स्टारशिपको “एटिक” क्षेत्रमा आगो लाग्ने सम्भावना कम गर्न, हालका जहाजहरूमा थप भेन्टहरू र ग्यासीय नाइट्रोजन प्रयोग गर्ने नयाँ पर्ज प्रणाली समावेश गरिनेछ। साथै, भविष्यका स्टारशिप संस्करणहरूमा र्याप्टर ३ इञ्जिन प्रयोग गरिनेछ जसले एटिकको भोल्युम घटाउनेछ र त्यहाँ इन्धन चुहावट हुन सक्ने जडानहरू हटाउनेछ।

स्पेसएक्सले फ्लाइट ७ मा देखिएको समस्याको अनुसन्धानको नेतृत्व गरेको थियो, जसमा अमेरिकी संघीय उड्डयन प्रशासन एफएए, नासा, राष्ट्रिय यातायात सुरक्षा बोर्ड र अमेरिकी अन्तरिक्ष बलको सहभागिता रहेको थियो।

अहिले स्पेसएक्स एफएएसँग मिलेर अनुसन्धान निष्कर्ष निकाल्ने र उडान ८ को लागि ” फ्लाइट सेफ्टी डिटरमिनेशन” अनुमति प्राप्त गर्ने प्रक्रियामा छ जसले गर्दा शुक्रबारको प्रक्षेपण सम्भव हुने स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।