प्रक्षेपणको ठिक अघि स्पेसएक्सले सम्पन्न गर्यो स्टारशिप र सुपर हेभी बूस्टरको ‘टेस्ट फायर’

काठमाडौं ।

स्पेसएक्स आफ्नो आठौं स्टारशिप प्रक्षेपणको तयारीमा रहेको छ, जसअनुसार मेगारकेटको पहिलो चरण (सुपर हेभी बूस्टर) र दोस्रो चरण (शिप) को प्री-फ्लाइट परीक्षणहरू सम्पन्न गर्ने क्रममा छ। यसै कारण टेक्सासको स्टारबेसस्थित स्पेसएक्सको स्टारशिप निर्माण तथा परीक्षण स्थलहरूमा व्यस्तता बढेको छ।

विशेष रूपमा कम्पनीले स्टारशिपको अर्को एकीकृत परीक्षण उडान (IFT-8) का लागि चयन गरिएका दुवै भागको स्थिर इन्जिन परीक्षण (स्टेटिक फायर टेस्ट) हालै सम्पन्न गरेको छ।

सुपर हेभी बूस्टरका ३३ वटा र्याप्टर इन्जिन फेब्रुअरी ९ मा प्रक्षेपण अनुकरणका लागि एकैपटक प्रज्वलन गरिएका थिए। “सुपर हेभी को पूर्ण अवधिको स्थिर इन्जिन परीक्षण सम्पन्न,” स्पेसएक्स ले आइतबार (फेब्रुअरी ९) एक्समा पोस्ट गर्दै परीक्षणका तस्बिरहरू सार्वजनिक गरेको थियो।

स्पेस डटकमका अनुसार अब शिप र सुपर हेभी बूस्टरलाई संयोजन गर्ने तयारी अघि बढ्नेछ। मंगलबार बेलुकी (फेब्रुअरी ११) स्पेसएक्स ले स्टारशिपको ‘शिप’को इन्जिन परीक्षण सम्पन्न गरेको छ। यो परीक्षण स्टारबेस प्रक्षेपण स्थलबाट केही माइल टाढा रहेको परीक्षण क्षेत्रमै गरिएको थियो, जहाँ केही दिनअघि सुपर हेभी बूस्टरको परीक्षण गरिएको थियो।

शिपको परीक्षण बूस्टरको तुलनामा लामो र बढी गतिशील रह्यो। बुधबार (फेब्रुअरी १२) गरिएको अर्को पोस्टमा स्पेसएक्स ले इन्जिनहरू विभिन्न थ्रस्ट स्तरहरूमा परीक्षण गरिएको जानकारी दिएको छ जसले उडानका क्रममा प्रोपल्सन सिस्टममा देखिने विभिन्न अवस्था पुनःनिर्माण गर्न मद्दत गर्छ।

स्टारशिपको परीक्षण उडानहरू क्रमशः जटिल हुँदै गएका छन्, किनभने स्पेसएक्स हरेक संस्करणमा सुधार गर्दै आएको छ। मंगलबार गरिएको परीक्षणमा नयाँ हार्डवेयर समेत प्रयोग गरिएको कम्पनीले जनाएको छ।

अब चाँडै शिपलाई प्रक्षेपण स्थलमा लगिनेछ, जहाँ सुपर हेभी बूस्टर यसलाई प्रतीक्षा गरिरहेको छ, र दुवै भागलाई संयोजन गरी उडानको लागि तयार पारिनेछ। संयोजन भएपछि, स्टारशिप/सुपर हेभी को सम्पूर्ण उचाइ ४०३ फिट (१२३ मिटर) हुनेछ, जुन स्वतन्त्र रूपमा मात्र शिपको उचाइ स्ट्याच्यू अफ लिबर्टीभन्दा अग्लो बनाउँछ।

स्टारशिपको अघिल्लो परीक्षण उडान, IFT-7, जनवरी १६ मा प्रक्षेपण गरिएको थियो, जसले मिश्रित नतिजा ल्याएको थियो। अघिल्ला उडानहरूमा समुद्रमा शिपको सफल अवतरण देखिएको छ, साथै सुपर हेभी बूस्टरको स्टारबेसमा सफल पुनःप्राप्ति समेत भएको छ।

साथै प्रक्षेपण टावरका “चपस्टिक आर्महरू” प्रयोग गरेर हावामा नै सुपर हेभी बूस्टरलाई समात्ने प्रयास पनि सफल देखिएको छ। IFT-7 मा पनि बूस्टर सफलतापूर्वक समातिएको थियो, तर उडानको ८.५ मिनेटपछि शिपसँगको सम्पर्क गुमिएको थियो।

त्यसपछि क्यारिबियन क्षेत्रका प्रत्यक्षदर्शीहरूले शिप लाई वायुमण्डलमा विस्फोट हुँदै टुक्राटुक्रा भएको अवस्थामा देखेका थिए। IFT-8 मा भने स्पेसएक्सले फरक नतिजाको आशा राखेको छ।

IFT-8 फेब्रुअरीको अन्त्यसम्ममा प्रक्षेपण हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ, तर यो विभिन्न कारकहरूमा निर्भर रहनेछ, जसमा संघीय उड्डयन प्रशासन (एफएए) बाट आवश्यक प्रक्षेपण अनुमति प्राप्त गर्नु मुख्य रहन्छ।

यो २०२५ को दोस्रो स्टारशिप प्रक्षेपण हुनेछ, जसले स्पेसएक्स लाई वार्षिक २५ प्रक्षेपणको लक्ष्य पूरा गर्ने योजनामा केही ढिलाइ गराउने देखिन्छ। तथापि, यी अझै परीक्षण उडानहरू नै भएकाले स्टारशिप को नियमित मिशनहरूतर्फको यात्रा थप नियमनको अधीनमा रहनेछ।

विशेष रूपमा सन् २०२७ का लागि निर्धारित नासाको आर्टेमिस ३ मिशनमा स्टारशिपलाई चन्द्रमामा अन्तरिक्षयात्रीहरू उतार्नका लागि प्रयोग गर्ने योजना बनाइरहेको छ।