अमेरिकी न्यायाधीशद्वारा ह्वाट्सएप ह्याकको पछाडि इजरायली कम्पनी एनएसओ ग्रुपको हात रहेको ठहर

काठमाडौं ।

शुक्रबार, अमेरिकी जिल्ला न्यायाधीश फिलिस ह्यामिल्टनले क्यालिफोर्नियाको ओकल्यान्डमा मेटा प्लेटफर्म्स व्हाट्सएपको पक्षमा निर्णय गर्दै इजरायली कम्पनी एनएसओ ग्रुपलाई म्यासेजिङ एपमा भएको एक बगको फाइदा उठाएर जासुसी सफ्टवेयर स्थापना गरेको आरोपमा दोषी ठहर गरेकी छन्।

यस निर्णयले एनएसओलाई ह्याकिङ र सम्झौता उल्लंघनमा दोषी ठहर गर्दै अब क्षतिपूर्तिसम्बन्धी मुद्दा मात्र अदालतमा अघि बढ्ने छ।

व्हाट्सएपका प्रमुख विल क्याथकार्टले यस निर्णयलाई गोपनीयताको जितको रूपमा व्याख्या गरे। “हामीले पाँच वर्षसम्म यो मुद्दा अघि बढायौं, किनकि हामी दृढतापूर्वक विश्वास गर्छौं कि जासुसी सफ्टवेयर निर्माण गर्ने कम्पनीहरूले उन्मुक्ति पाउन वा गैरकानुनी कार्यका लागि जवाफदेही हुनबाट बच्न सक्दैनन्,” क्याथकार्टले सामाजिक सञ्जालमा लेखे।
“गैरकानुनी जासुसी सह्य हुने छैन भन्ने सन्देश यस निर्णयले दिएको छ।”

व्हाट्सएपका प्रवक्ताले यो निर्णयप्रति आभार व्यक्त गर्दै भने, “हामी एनएसओको बिरूद्ध उभिन पाएकोमा गर्व गर्दछौं र यस मुद्दामा समर्थन गर्ने थुप्रै संस्थाहरूलाई धन्यवाद दिन्छौं। व्हाट्सएप निजी संवादको सुरक्षा गर्न कहिल्यै रोक्नेछैन।”

रोयटर्सका अनुसार साइबर सुरक्षाका विज्ञहरूले यो निर्णयलाई स्वागत गर्दै यसलाई ऐतिहासिक भनेका छन्। क्यानडाको इन्टरनेट वाचडग सिटिजन ल्याबका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता जोन स्कट-रेल्टनले यस निर्णयलाई जासुसी सफ्टवेयर उद्योगका लागि “ठूलो प्रभाव पर्ने महत्वपूर्ण निर्णय” भने।

“यस उद्योगले आफ्ना ग्राहकहरूले जासुसी उपकरणहरूबाट गर्ने कामको जिम्मेवारी लिने गर्दैन भन्ने दाबीको पछाडि लुकेको थियो। आजको निर्णयले एनएसओ ग्रुपले कानुन उल्लंघन गरेको स्पष्ट बनाएको छ,” उनले भने।

व्हाट्सएपले २०१९ मा एनएसओ विरुद्ध मुद्दा दायर गर्दै रोक लगाउन र क्षतिपूर्ति माग गरेको थियो। यसले एनएसओमाथि व्हाट्सएपको सर्भरहरूमा अनुमति बिना पहुँच गरी १,४०० व्यक्तिको, जसमा पत्रकार, मानव अधिकारकर्मी र असहमतिकारकहरू समावेश थिए, निगरानी गर्न पेगासस सफ्टवेयर स्थापना गरेको आरोप लगाएको थियो।

एनएसओले आफ्नो सफ्टवेयरले अपराध रोक्न, राष्ट्रिय सुरक्षा जोगाउन, आतंककारीहरू, बाल यौन दुर्व्यवहारकर्ता र कडा अपराधीहरूलाई पक्रन मद्दत गर्ने दावी गरेको थियो।

तर, सन् २०२० मा, अमेरिकी अदालतले एनएसओलाई विदेशी सार्वभौम उन्मुक्ति प्रदान गर्ने माग अस्वीकार गरेको थियो। २०२१ मा, सान फ्रान्सिस्कोको ९औं सर्किट कोर्टले यसलाई “सहज मुद्दा” भनेको थियो र एनएसओले केवल पेगासस लाइसेन्स दिएको र प्राविधिक सहयोग प्रदान गरेको भन्दै यसलाई उन्मुक्ति दिन नमिल्ने ठहर गरेको थियो।

पछिल्लो वर्ष, अमेरिकी सुप्रीम कोर्टले पनि एनएसओको अपिल अस्वीकार गरेपछि यो मुद्दा अघि बढ्न पाएको हो।