मस्कको नेतृत्वमा रहेको ट्रम्पको ‘प्रभावकारिता’ अभियानले रक्षा र प्रविधिबीचको समझदारीलाई मजबुत बनाउने आकलन

काठमाडौं ।

अमेरिकाको राष्ट्रपति-निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पले एलन मस्कलाई संलग्न गराएर अमेरिकी सरकारको दक्षता सुधार कार्यक्रम ल्याउने योजना बनाएका छन्।

यसले कृत्रिम बुद्धिमत्ता, ड्रोन, र मानव रहित पनडुब्बी जस्ता क्षेत्रमा ठूला रक्षा ठेकेदारहरू र साना प्रविधि कम्पनीहरूबीच थप संयुक्त परियोजनाहरूको सम्भावना बढाउन सक्छ।

मस्कले पेन्टागनको खर्च र प्राथमिकताहरूलाई सुधार अभियानको लक्ष्य बनाउने संकेत दिएका छन्। यसले बोइङ, नर्थरप ग्रुमन, लकहिड मार्टिन, र जनरल डाइनामिक्स जस्ता ठूला रक्षा कम्पनीहरूमा चिन्ता बढाएको छ।

मस्क र धेरै साना रक्षा प्रविधि कम्पनीहरूले लकहिड मार्टिनको एफ-३५ फाइटर जेट जस्ता पुराना रक्षा कार्यक्रमहरूको आलोचना गर्दै सस्ता एआई-समर्थित ड्रोन, मिसाइल, र मानव रहित पनडुब्बीहरूको व्यापक उत्पादनको वकालत गरेका रोयटर्सले उल्लेख गरेको छ।

यस्तो धारणा राख्दा ठूला रक्षा ठेकेदारहरूले नयाँ प्रविधि खेलाडीहरूसँग साझेदारी गर्न थप प्रेरणा पाएका छन्। केही साना प्रविधि कम्पनीहरूको मस्क र स्पेसएक्स र टेस्लाजस्ता उनका कम्पनीहरूसँग राम्रो सम्बन्ध रहेको छ।

रक्षा क्षेत्रको ठेकेदारका एक वरिष्ठ कार्यकारीले साना सैन्य प्रविधि प्रदायकहरूसँग सम्झौता वार्ता ट्रम्पको नोभेम्बर ५ को चुनाव जितेपछि “तेज गतिमा” भइरहेको गोप्य रूपमा बताएका छन्।

तर नयाँ रक्षा कम्पनीहरूको लागि उपलब्ध बजेट सीमित हुन सक्छ। पेन्टागनको बजेटको २०% भन्दा कम रकम हतियार प्रणाली किन्न खर्च गरिन्छ, र ऐतिहासिक रूपमा केवल १% जति मात्र नयाँ कार्यक्रमहरूको लागि छुट्याइएको हुन्छ।

मस्कको नयाँ भूमिका:
जनवरी २० मा पदभार ग्रहण गर्ने ट्रम्पले नोभेम्बर १३ मा मस्क र विवेक रामास्वामीलाई सरकारी दक्षता अभियानका सह-नेता घोषणा गरेका थिए। यस अभियानले सरकारी खर्च कटौती, संघीय संरचना परिवर्तन, र नियमहरू घटाउन काम गर्नेछ।

रोयटर्सका अनुसार लगभग ८५० अर्ब डलर बजेट रहेको पेन्टागन अमेरिकी वैकल्पिक खर्चको आधा भाग हो। नयाँ ड्रोन परियोजना “कलेब्रेटिभ कम्ब्याट एयरक्राफ्ट” (सीसीए) कार्यक्रमले साना रक्षा कम्पनीहरूलाई थप पहुँच दिन सक्छ।

यस कार्यक्रमले छैटौं पुस्ताको लडाकु विमान “नेक्स्ट जेनेरेशन एयर डोमिनन्स” (एनजीएडी) का लागि सहायक प्रणाली विकास गर्न नयाँ प्रविधि प्रदायकहरूलाई मौका दिन्छ।

यस क्षेत्रका एण्डुरिल र जेनेरल एटोमिक्सजस्ता कम्पनीहरूले पहिले नै सीसीए प्रोटोटाइप विकासका लागि छनोट गरिसकेका छन्। साथै ड्रोन निर्माता क्राटोस डिफेन्स, एरोभाइरोन्मेन्ट र हर्मियस पनि मानवरहित सवारी साधनहरूको उत्पादनमा अगाडि रहने सम्भावना छ।

रोयटर्सका अनुसार स्पेस क्षेत्रले पनि ट्रम्पको नेतृत्वमा वृद्धि पाउने अपेक्षा गरिएको छ, जसमा स्पेसएक्स प्रमुख लाभान्वित हुने देखिन्छ। तर पेन्टागन बजेटमा परिवर्तन ल्याउन चुनौतीपूर्ण हुने छ। यो बजेटले २० लाख अमेरिकी रोजगारीलाई सहयोग पुर्‍याउँछ र धेरै कार्यक्रम दशकौंसम्म सुनिश्चित गरिएका छन्।

रिपब्लिकन सिनेटर डेब फिस्चरले प्यानल छलफलमा भने, “तपाईंमध्ये हरेकले त्यस्तो कार्यक्रम प्रस्ताव गर्नुपर्छ जसबाट तपाईंलाई फाइदा हुन्छ तर जसलाई तपाईं कटौती गर्न तयार हुनुहुन्छ।”