पहिलो पटक एआई र क्वान्टम कम्प्युटिङको संयोजन, कस्ता कस्ता नयाँ सम्भावना देखिए?

काठमाडौं ।

वैज्ञानिकहरूले कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) लाई पहिलो पटक सतह “महसुस” गर्ने क्षमता दिएका छन्, जसले प्रविधि वास्तविक दुनियामा प्रयोगका लागि नयाँ आयाम खोलेको छ।

क्वान्टम विज्ञानको प्रयोग गर्दै, वैज्ञानिकहरूले फोटोन निकाल्ने स्क्यानिङ लेजरलाई नयाँ एआई मोडेलसँग संयोजन गरेका छन्। यो मोडेल लेजरबाट प्राप्त सतहहरूको भिन्नता छुट्याउन तालिम दिइएको थियो।

यो प्रणालीको विवरण अप्लाइड अप्टिक्स  नामक जर्नलको अक्टोबर १५ मा प्रकाशित अध्ययनमा गरिएको छ। यसले सतहमा छोटा प्रकाशका पल्सहरू प्रहार गर्छ, जसबाट सतहलाई “महसुस” गरिन्छ। त्यसपछि, परावर्तित फोटोनहरू (प्रकाश कणहरू) स्पेकल न्वाइज नामक खामी लिएर फर्कन्छन्।

सामान्यतया, यो न्वाइजलाई इमेजिङमा बाधा मानिन्छ, तर यस अवस्थामा, वैज्ञानिकहरूले यसलाई एआई प्रयोग गरेर प्रशोधन गरे। यसले वस्तुको सतहको बनावट छुट्याउन प्रणालीलाई सक्षम बनायो।

“यो एआई र क्वान्टमको मेल हो,” अध्ययनका सह-लेखक तथा न्यू जर्सीको स्टीभन्स इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीका पीएचडी विद्यार्थी डानियल टाफोनले बताएका छन्।

टोलीले ३१ प्रकारका औद्योगिक स्यान्डपेपर प्रयोग गरे, जसको खस्रोपन १ देखि १०० माइक्रोमिटर मोटाईको थियो। सबैभन्दा बाक्लो सतहको मोटाई लगभग मानव कपालको मोटाई बराबर थियो।

लाइभसाइन्सका अनुसार शोधकर्ताहरूले लाईडार प्रणाली तयार पारे, जसमा पिकोसेकेन्ड पल्स (१ ट्रिलियन पिकोसेकेन्ड = १ सेकेन्ड) मा लेजर बीम प्रहार गरियो। प्रकाशका पल्सहरू ट्रान्ससिभरबाट सतहमा प्रहार गरियो र पुनः प्रणालीमा फर्केर एआई विश्लेषणका लागि पठाइयो। परावर्तित फोटोनहरू सतहका विभिन्न बिन्दुबाट फर्किए र एकल फोटोन डिटेक्टरले ती फोटोनहरू गणना गर्‍यो। डानियल टाफोनले यसलाई “एआई र क्वान्टमको मेल” भन्दै यस प्रविधिको विशेषता झल्काएका छन्।

वैज्ञानिकहरूले यो नयाँ विधि विभिन्न क्षेत्रमा प्रयोग गर्न सकिने बताएका छन्। यसलाई विशेष गरी चिकित्सा क्षेत्रमा उपयोगी मानिएको छ, जहाँ यस प्रविधिले छालाको क्यान्सरको संकेत हुन सक्ने मोलको मोटाई पत्ता लगाउन मद्दत गर्न सक्छ।

“मानव आँखाले देख्न नसक्ने, तर हाम्रो प्रस्तावित क्वान्टम प्रणालीले मापन गर्न सक्ने मोलको खस्रोपनको स-साना भिन्नताले ती अवस्थाहरू छुट्याउन सक्छ,” स्टीभन्स सेन्टर फर क्वान्टम साइन्स एन्ड इन्जिनियरिङ (सीक्युएसई) का निर्देशक युपिङ हुआङले बताएका छन्।

“क्वान्टम अन्तर्क्रियाले धेरै जानकारी दिन्छ, र यसलाई छिटो बुझ्न र प्रशोधन गर्न एआईको प्रयोग गर्नु तार्किक अर्को कदम हो,” उनले थपे।