‘न्युक्लियर पावर’ बाट चल्ने नासाको ड्रागनफ्लाई हेलिकप्टर फाल्कन हेभी रकेटमार्फत् अन्तरिक्षमा पुर्याइने

काठमाडौं ।

स्पेसएक्सको शक्तिशाली फाल्कन हेभी रकेटले नासा अन्तर्गत अर्को प्रमुख वैज्ञानिक मिशनलाई अन्तरिक्षमा पुर्‍याउने भएको छ। यसले फाल्कन हेभीलाई ड्र्यागनफ्लाई मिशन प्रक्षेपण गर्न छनोट गरेको नासाले नोभेम्बर २५ मा घोषणा गरेको छ। यो ३.३५ अर्ब डलरको मिशन हो जसले शनि ग्रहको ठूलो चन्द्रमा टाइटानमा जीवनको सम्भावना अध्ययन गर्नेछ।

यसअघि फाल्कन हेभीले अक्टोबर २०२३ र अक्टोबर २०२४ मा क्रमशः नासाको साइकी क्षुद्रग्रह अन्वेषण र यूरोपा क्लिपर मिशन प्रक्षेपण गरेको स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।

‘ड्र्यागनफ्लाई सम्झौता लगभग २५७ मिलियन डलरको निश्चित मूल्यको सम्झौता हो, जसमा प्रक्षेपण सेवाहरू र अन्य मिशनसम्बन्धी खर्च समावेश छन्’, नासाका अधिकारीहरूले यसै दिउँसो अद्यावधिकमा लेखेका छन्।

टाइटानको आकार मात्र यसको रोचक विशेषता होइन। यो चिसो चन्द्रमामा हाइड्रोकार्बनका ताल र समुद्र छन्, जसले पृथ्वी बाहेक अन्य सतहमा स्थिर तरल पदार्थको उपस्थिति प्रमाणित गर्छ। साथै, जीवन निर्माणका लागि आवश्यक कार्बनयुक्त जैविक यौगिकहरू टाइटानमा सामान्य रूपमा पाइन्छन्।

सायद यसको बाहिरी सतहमा वा शंकास्पद रूपमा रहेको भूमिगत तरल पानीको महासागरमा टाइटानले जीवनको समर्थन गर्न सक्ने सम्भावना रहेको केही वैज्ञानिकहरूको विश्वास छ। ड्र्यागनफ्लाई मिशन विशेष रूपमा यस प्रश्नको उत्तर खोज्न डिजाइन गरिएको हो, साथै यसले टाइटान जस्तो अलिक अध्ययन नगरिएको संसारबारे थप जानकारी प्रदान गर्नेछ।

“विश्वभरका साझेदारहरूको योगदानसहित, ड्र्यागनफ्लाईको वैज्ञानिक उपकरणहरूले टाइटानको वातावरणको जीवनोपयुक्तताबारे अध्ययन गर्नेछन्, जहाँ कार्बनयुक्त पदार्थ र तरल पानी लामो समयसम्म मिसिएको हुन सक्छ। यो मिशनले टाइटानमा पानी आधारित वा हाइड्रोकार्बन-आधारित जीवन कहिल्यै भएको संकेत खोज्नेछ,” नासाका अधिकारीहरूले आजको अपडेटमा लेखेका छन्।

यो न्यूक्लियर-चालित रोटरक्राफ्टले टाइटानको सतहमा करिब २.५ पृथ्वी वर्ष सञ्चालन गर्नेछ, विभिन्न भूभागहरूको विस्तृत अध्ययन गर्न ठाउँ-ठाउँमा सर्नेछ।

ड्र्यागनफ्लाईले विकासको क्रममा ढिलाइ र लागत वृद्धि सामना गर्नुपरेको छ। उदाहरणका लागि, नासाले यो मिशन २०१९ मा चयन गर्दा, यसको लागत १ अर्ब डलरमा सीमित गरिएको थियो र प्रक्षेपण २०२७ मा गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो।

यस्ता चुनौतीहरू महत्वाकांक्षी अन्वेषण परियोजनाहरूमा सामान्य हुन्। तर, मिशनले हालसालै उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ। यसै वर्ष नासाले यो मिशन २०२८ मा प्रक्षेपण गर्ने लक्ष्यलाई यथावत् राखेको घोषणा गरेको छ।

फाल्कन हेभी हाल सञ्चालनमा रहेको दोस्रो सबैभन्दा शक्तिशाली रकेट हो, जसपछि नासाको स्पेस लन्च सिस्टम चन्द्र रकेट आउँछ। यद्यपि, स्पेसएक्सको स्टारशिप मेगारकेट सञ्चालनमा आएपछि यसले सबैभन्दा शक्तिशाली रकेटको उपाधि पाउनेछ।

फाल्कन हेभीले अहिलेसम्म ११ पटक प्रक्षेपण गरेको छ। हालसालै यो रकेटले २०२४ अक्टोबर १४ मा यूरोपा क्लिपर मिशनलाई बृहस्पतिको महासागर चन्द्रमा यूरोपातर्फ पठाएको थियो।