चीनले सन् २०२८ मा मंगल ग्रहको नमूना फिर्ता अभियान सुरु गर्ने लक्ष्य

काठमाडौं ।

चीनले मंगल ग्रहबाट नमूनाहरू फिर्ता ल्याउने लक्ष्य राख्दै सन् २०२८ मा दुईओटा प्रक्षेपणमार्फत तियानवेन-३ मिसन गर्ने योजना बनाएको चिनियाँ अन्तरिक्ष विज्ञले गत बिहीबार बताएका छन्।

चीनको मंगल ग्रह नमूना-फिर्ता अभियानका प्रमुख डिजाइनर लिउ जिझोङले पूर्वी चीनको आन्हुइ प्रान्तको ह्वाङ्शान सहरको तुन्शीमा आयोजना भएको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय गहिरो अन्तरिक्ष अन्वेषण सम्मेलनमा योजनाको विवरणहरू अनावरण गरेका थिए।

“चीनले यस वर्ष चाङ्गे-६ मिसनमार्फत चन्द्रमाको टाढाबाट पहिलो पटक नमूनाहरू पुनः प्राप्त गरेको छ। मंगल ग्रह चन्द्रमाभन्दा धेरै टाढा भएकोले मंगल ग्रहको नमूना फिर्ता गर्ने अभियान सञ्चालन गर्न दुईओटा प्रक्षेपण लाग्नेछ। हाम्रा वर्तमान रकेटहरूको सीमित बोक्ने क्षमताका कारण दुई लङ मार्च-५ क्यारियर रकेटहरू मिसनका लागि प्रयोग गरिने छ,’ लिउले सिन्ह्वालाई एक अन्तर्वार्तामा भने।

मिशनको प्राथमिक वैज्ञानिक लक्ष्य जीवनका संकेतहरू खोज्नु हुनेछ। अन्य अन्वेषण विषयहरूमा मंगल ग्रहको मौसम र यसको विकास, मंगल ग्रहको भूविज्ञान र ग्रहको आन्तरिक प्रक्रियाहरू समावेश हुनेछन्।

यो मिसन धेरै गाह्रो र चुनौतीपूर्ण हुनेछ, र चिनियाँ अनुसन्धान टोलीले वैज्ञानिक खोज सम्भावना भएका उम्मेदवार स्थानहरू पहिचान गर्न व्यापक प्रारम्भिक अध्ययनहरू सञ्चालन गरेको लिउले भने।

“मंगल ग्रहबाट नमूनाहरूको पुन: प्राप्ति एपोलो कार्यक्रम पछिको सबैभन्दा प्राविधिक रूपमा चुनौतीपूर्ण अन्तरिक्ष अन्वेषण अभियान हो, र यस्तो पुन: प्राप्ति कहिल्यै महसुस भएको छैन,” लिउले भने।

यो लक्ष्य पूरा गर्नका लागि चिनियाँ अन्तरिक्ष इन्जिनियरहरूले मंगल ग्रहको सतहमा नमूना सङ्कलन गर्ने, रातो ग्रहबाट उड्ने, मंगल ग्रहको कक्षमा भेटघाट गर्ने र ग्रहलाई प्रदूषणबाट जोगाउने जस्ता मुख्य कामहरू गर्नुपर्ने लिउले बताए।

मिसनमा अवतरण साइटबाट टाढा नमूनाहरू सङ्कलन गर्नका लागि हेलिकप्टर र छ-खुट्टा भएको क्रलिङ रोबोट पनि समावेश हुन सक्छ।

मिशन योजनाको सम्पूर्ण प्रक्रिया धेरै जटिल छ, जसमा १३ चरणहरू समावेश छन् र इन-सिटु र रिमोट-सेन्सिङ पत्ता लगाउने प्रविधिहरू प्रयोग गरिन्छ।

लिउले भनेअनुसार मिसनले विभिन्न नमूनाहरू प्राप्त गर्न तीनओटा विधिहरू प्रयोग गर्नेछ: बहु-बिन्दु सतह नमूना, निश्चित-बिन्दु इन-डेप्थ ड्रिलिङ र इन-फ्लाइट वाहन नमूना।

“चीनले अन्तर्राष्ट्रिय महासन्धिहरूको दृढतापूर्वक पालना गर्नेछ र मिसनका क्रममा मंगल ग्रह र पृथ्वी तथा नमूनाहरूलाई प्रदूषणबाट जोगाउने उपायहरू पूरा गर्नेछ,” लिउले भने।

तीयानवेन-३ मिसनले अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग मार्फत विकसित पेलोडहरू बोक्ने छ, र चीनले मंगल ग्रहको नमूना र पत्ता लगाउने तथ्याङ्कहरूमा संयुक्त अनुसन्धान गर्न संसारभरका वैज्ञानिकहरूसँग सहकार्य गर्ने लिउले उल्लेख गरेका छन्।

लामो अवधिमा चीनले मंगल ग्रहमा अनुसन्धान केन्द्रको निर्माणका लागि मिसन र टास्कको परिभाषा, आवश्यकता विश्लेषण, वैचारिक अनुसन्धान, कार्यान्वयन योजना डिजाइन र प्रमुख प्राविधिक सफलताहरू पूरा गर्न विश्वका अन्य देश वा अनुसन्धान संस्थाहरूसँग सहकार्य गर्ने बताईएको छ।