आफ्नो पासवर्ड कसरी सुरक्षित राख्ने ? यस्ता छन् सजिला उपाय र जानकारीहरु

Technology Khabar २४ बैशाख २०७८, शुक्रबार

आफ्नो पासवर्ड कसरी सुरक्षित राख्ने ? यस्ता छन् सजिला उपाय र जानकारीहरु

काठमाडौं ।

प्रत्येक वर्ष मे महिनाको पहिलो बिहिबारलाई वर्ल्ड पासवर्ड डेको रुपमा मनाईँदै आएको छ । यस पटक पनि मे ६ तारिख बिहिबार विश्वभर पासवर्ड दिवस मनाईएको छ ।

नेपालमा यस दिवसको बारेमा खासै धेरै चर्चा हुने गरेको छैन् र मनाईने गरेको छैन् । तर विश्वभर पासवर्ड दिवसमा भने सुरक्षित पासवर्डको प्रयोग र त्यसको बारेमा जानकारीहरु दिने गरिन्छ । यस अवसरमा पासवर्ड परिवर्तन गर्न र नयाँ  सुरक्षित र ह्याक नहुने किसिमको पासवर्डको राख्न समेत सुझाब दिने गरिन्छ ।

यहि सन्दर्भ पारेर हामी पनि यहाँ पासवर्ड सम्बन्धि केहि जानकारी दिने प्रयास गर्नेछौं ।

यस प्रकारको हुनुपर्दछ पासवर्ड
यदि तपाईं एक मजबूत पासवर्ड राख्न चाहनुहुन्छ भने कम्तिमा ८ क्यारेक्टर राख्नुहोस् र त्यसमा ठूला र साना अक्षरहरू, संख्या र प्रतीकहरू प्रयोग गर्नुहोस्। पासवर्ड यस्तो हुनु हुँदैन कि यसलाई सजीलै अनुमान गर्न सकियोस्। तपाईको व्यक्तिगत विवरणहरू जस्तै नाम, ठेगाना, फोन नम्बर, ईमेल आदि कहिलेपनि प्रयोग नगर्नुहोस् । साथै, पासवर्ड समय समयमा परिवर्तन गर्नुहोस्। यदि तपाईंले कसैसँग आफ्नो पासवर्ड साझेदारी गर्नुभयो भने, यसलाई तुरून्त परिवर्तन गर्नुहोस्।

यस्तो किसिमको पासवर्ड नहोस्
पासवर्ड सँधै याद हुनुपर्ने हुँदा धेरै प्रयोगकर्ताहरूले तिनीहरूको मोबाइल नम्बर, जन्म मिति वा नाम नै पासवर्ड राख्छन्। यो गर्दा ह्याकर्सको काम अझ सजिलो हुन्छ। कुनै पनि पासवर्ड तोड्न, ह्याकरहरूले सर्वप्रथम यी तीन चीजहरूलाई पासवर्डको रूपमा प्रयोग गर्छन् र तिनीहरू त्यसमा सफल हुन्छन्। याद राख्नुहोस् कि नाम, जन्म मिति वा मोबाइल नम्बरलाई कहिलेपनि तपाईको पासवर्ड नबनाउनुहोस्। पासवर्ड सँधै अद्वितीय र बलियो हुनुपर्दछ।

प्रत्येक आईडीको फरक पासवर्ड
अक्सर हामी हाम्रो सबै सामाजिक मिडिया प्लेटफर्महरूमा उही पासवर्ड प्रयोग गर्दछौं। यो कारण ह्याकरहरूले तपाईको सबै खाताहरू एकल पासवर्डमार्फत ह्याक गर्छन्। जहिले पनि विभिन्न प्लेटफर्महरूमा फरक किसिमका पासवर्डहरू प्रयोग गर्नुहोस्। जसले ह्याकिङ्गको सम्भावना कम गर्न सक्छ। साझा पासवर्डले तपाईँको खातामा ह्याकरहरूलाई सहज बनाउन मद्दत पुर्‍याउँछ।

हुने छैन ह्याकर्सको शिकार
तपाईँको सोसल मिडिया एकाउन्टहरु ह्याकरबाट बचाउनको लागि तपाइँले पासवर्डमा अक्षर र नम्बरहरुका अतिरिक्त विशेष क्यारेक्टर पनि प्रयोग गर्नुपर्दछ। तपाईका सबै पासवर्डहरू एक ठाउँमा लेख्नुहोस् ता कि यदि तपाईँले आफ्नो पासवर्ड बिर्सनुभयो भने पनि तपाईले त्यहाँ देख्न सक्नुहुन्छ। साथै, तपाईंको सबै प्लेटफर्महरूमा फरक पासवर्ड प्रयोग गर्नुहोस्।

नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले पनि साइबर सुरक्षा जनचेतनाअन्तरगत पासवर्ड सुरक्षित राख्नका लागि निम्न प्रकारको उपायहरु सुझाएको छ:

  • पासवर्ड कम्तीमा १० अक्षरको राख्ने
  • पासवर्ड बनाउँदा क्यापिटल लेटर A-Z, स्मल लेटर a-z, अंक ०-९ तथा स्पेशल क्यारेक्टर (!,@,#,$,%,^,&,*,,+={}() आदि समावेश गर्ने
  • पासवर्ड र प्रयोगकर्ताको नाम (username) एउटै नराख्ने
  • पासवर्ड बनाउँदा शब्दकोषमा भएका शब्दहरुको प्रयोग नगर्ने
  • घर परिवार, साथीभाइ, आफन्त आदिको मोबाइल नम्बर, फोन नम्बर, जन्म मिति जस्ता सजिलै अनुमान गर्न सकिने पासवर्डहरु प्रयोग नगर्ने
  • एउटै पासवर्ड धेरैवटा डिजिटल एकाउन्टमा प्रयोग नगर्ने
  • पासवर्ड कम्तीमा पनि तीन तीन महिनामा परिवर्तन गर्ने
  • पहिले प्रयोग गरिसकेको पासवर्ड पुन प्रयोग नगर्ने
  • कुनै प्रणालीमा रहेको डिफल्ट पासवर्ड तुरुन्तै परिवर्तन गर्ने
  • पासवर्ड अरुलाई नबाँड्ने र सामाजिक सञ्जालमार्फत अरुसँग आदानप्रदान नगर्ने
  • आफ्नो डिजिटल एकाउन्टलाई सुरक्षित राख्न मल्टि फ्याक्टर अथेन्टिकेशन जस्तै (टू फ्याक्टर अथेन्टिकेशन-पासवर्डको साथै फिंगरप्रिन्ट, पिन कोड, मोबाइल नम्बर, ओटीपी, फेसियल आइडेन्टिटी) आदिको प्रयोग गर्ने

यो पनि हेर्नुस्-

कतै तपाईँको ईमेल र पासवर्ड त ह्याक भएको छैन्, यसरी लिनुहोस् जानकारी

Global Bank
easy care

प्रकाशित: २४ बैशाख २०७८, शुक्रबार

ताजा समाचार